Ιστορίες με κέρματα

Μια Συνηθισμένη Αφήγηση της Καθημερινότητας.

Μια καθημερινή και ασυνήθιστα καλοκαιρινή ημέρα του Γενάρη, έχοντας άδεια από την Υπηρεσία μου, αποφάσισα να πάω στο κεντρικό κατάστημα της ΔΕΗ στην Πειραιώς για να πληρώσω τον εκπρόθεσμο λογαριασμό ρεύματος του σπιτιού μου. Δεν ήταν η πρώτη φορά που το έκανα, μιας και συχνά – πυκνά δεν «προλαβαίνω» τις ημερολογιακές προθεσμίες που καθορίζει η Δημόσια Επιχείρηση. Φτάνοντας στο κατάστημα πήρα τη θέση μου στη μακρόσυρτη ουρά που είχε σχηματιστεί, μιας και από τα τέσσερα Ταμεία μόνο στο ένα βρισκόταν υπάλληλος για την εξυπηρέτησή μας. Οι νωχελικές και εκνευριστικά βαριεστημένες κινήσεις της υπαλλήλου στο Ταμείο, με δυσκολία κατάφερναν να εξυπηρετήσουν ένα μέλος της ουράς, ενόσω τρία «νέα μέλη» έπαιρναν τη θέση του, ως ουραγοί, δημιουργώντας τη γνωστή ανάσχεση, σύμφωνα με τη Θεωρία Ουράς στο Management. Κάποιοι άρρυθμοι ψίθυροι, έγιναν διαμαρτυρίες και υποχρέωσαν μια δεύτερη υπάλληλο να πάρει τη θέση της πίσω από τον γκισέ.

Ο διπλασιασμός των σημείων εξυπηρέτησης, βελτίωσε θεαματικά τη θέση μου στην ουρά. Πλησιάζοντας προς το Ταμείο, ήμουν πίσω από ένα μεσήλικα –ηλικιακά αντιπροσωπευτικό μέλος της ουράς- για τον οποίο είχε φτάσει η πολυπόθητη στιγμή. Ακούμπησε, βιαστικά και με νευρικές κινήσεις, το λογαριασμό του στον γκισέ μαζί με δύο χαρτονομίσματα των 20 € και μια φούχτα κέρματα των πέντε και δέκα λεπτών. Η υπάλληλος, στη θέα του μουντού χάλκινου σωρού που θορυβοδώς αναπαύονταν στην αφιλόξενη «γούρνα» του γκισέ, ξέχασε τη βαρεμάρα της και με αυστηρό τόνο και απρεπές ύφος είπε στο μεσήλικα: «Η Υπηρεσία δεν δέχεται κέρματα των πέντε λεπτών». Μάλιστα τον προέτρεψε, με στρατιωτικό ύφος και βροντερή φωνή, να τα πάει στο κοντινό περίπτερο, μιας και η Υπηρεσία δεν μπορούσε να τα δεχτεί. Ο μεσήλικας δικαιολογήθηκε λέγοντας αφενός, ότι δεν έχει άλλα χρήματα μαζί του –στρέφοντας το άδειο πορτοφόλι του στο οπτικό πεδίο της μαινόμενης υπαλλήλου- και αφετέρου, ότι του ήταν αδύνατο να μετακινηθεί έως το περίπτερο, μιας και τα πόδια του δεν ακολουθούσαν τη βούλησή του.

Εξοργίστηκα με τη συμπεριφορά της υπαλλήλου. Πριν προλάβω να οργανώσω τη σκέψη μου, προκειμένου να σκαρφιστώ ένα ισχυρό επιχείρημα για να μεταπείσω την αναιδέστατη υπάλληλο, ο έτερος μεσήλικας, που είχε ήδη πληρώσει τον λογαριασμό του στο διπλανό Ταμείο, της ζήτησε επιτακτικά να του επιδείξει το έγγραφο με την απόφαση της Υπηρεσίας, την οποία ασαφώς επικαλέστηκε η υπάλληλος, σύμφωνα με την οποία τα κέρματα των πέντε λεπτών δεν γίνονται δεκτά από τη ΔΕΗ. Εκείνη, αφού τον προέτρεψε να μην ανακατεύεται κάνοντας το συνήγορο του «θήτη», ξεκίνησε νωχελικά, νωχελικότερα από ότι συνήθιζε, να μετρά ένα προς ένα τα κέρματα, στοιβάζοντάς τα σε δεκάδες.
Ο μεσήλικας, γύρισε απολογητικά -μιας και κανείς από την ουρά δεν εξέφρασε άποψη για το συμβάν- προς τη μεριά μας και είπε πως με δυσκολία τα βγάζει πέρα ως συνταξιούχος και πως τα κέρματα δεν ήταν δα και τόσα πολλά, ήταν συνολικά πέντε ευρώ. «Ένα – ένα τα μάζευα για να μη μου κόψουν το ρεύμα», ήταν τα στερνά του λόγια, πριν μαζέψει τους ώμους του και σκύψει ντροπιασμένος το ζαρωμένο του μέτωπο.Η επιδεικτικά σκόπιμη αργοπορία της υπαλλήλου στο μέτρημα των κερμάτων και η άμεση εκπλήρωση του βραχυπρόθεσμου στόχου του όχλου (που δεν ήταν άλλος από την ταχύτερη εξυπηρέτηση), έπαιξαν το ρόλο τους στην απενοχοποίηση της συμπεριφοράς της υπαλλήλου. Το πόρισμα του όχλου ήταν καταπέλτης: Φταίει ο μεσήλικας για την αργοπορία…

Αλήθεια, γιατί η συμπεριφορά μας να εξαρτάται από τη θέση μας; Γιατί σκεφτόμαστε μόνο το άμεσο συμφέρον μας (ταχεία εξυπηρέτηση) και αδιαφορούμε για το μεσο-μακροπρόθεσμο; Ο έτερος μεσήλικας, που έκανε τον συνήγορο του «θήτη», θα είχε την ανάλογη αντίδραση αν δεν είχε μόλις εξυπηρετηθεί; Θα βρεθεί κάποιος να εξηγήσει στην υπάλληλο αυτή, ότι η συμπεριφορά της –και δε μιλώ για την απρέπειά της, αλλά για την απαξίωση των κερμάτων- μεσομακροπρόθεσμα θα μειώσει την αγοραστική δύναμη του μισθού της; Τέλος, θα πειστεί κάποτε ο όχλος να υπερασπίζεται το δίκαιο, ακόμα και αν αυτό δεν εξυπηρετεί άμεσα τα συμφέροντα του; Πως αλλιώς θα συνδράμουμε και εμείς με την καθημερινή μας συμπεριφορά στη μεταστροφή της ζούγκλας του όχλου σε κοινωνία προόδου και ευημερίας;

Αφού πλήρωσα τον λογαριασμό μου, στην ηθικώς δικαιωμένη υπάλληλο, έφυγα βιαστικά. Δεν είχα χρόνο αλλά ούτε και λόγo να κατακρίνω την άλαλη αντίδρασή μου γιατί είχα κανονίσει ένα ραντεβού με έναν κυβερνητικό «αξιωματούχο», ο οποίος με διαβεβαίωσε ότι είναι σε θέση να διορίσει τη σύζυγό μου στο Δημόσιο, παρακάμπτοντας τις διαδικασίες του ΑΣΕΠ…